Week 38: 16-22 september 2023

16-24 september: Vredesweek

Regio: Bulgarije, Hongarije en Roemenië

 

Kerkelijk jaar - 16e zondag na Pinksteren

En leid ons niet in verzoeking… -
Heer, maak mij uw wegen bekend,
leid mij in uw waarheid.
(Psalm 25:4a en 5a)

16e zondag na Pinksteren
Eén dag in uw voorhoven is beter dan duizend
elders. Want de Heer is een zon en een schild.
(Psalm 84)

Zondagsgebed:
Grote en goede God, wat Gij aan goeds hebt
toegedacht aan wie U in liefde zoeken is voor
onze ogen verborgen;
raak dan onze harten aan, zodat wij U kunnen
liefhebben boven al het andere en uw beloften
hoger stellen dan onze eigen verlangens.
(ds.W.R.v.d.Zee)


In wereldwijde verbondenheid gedenken wij: Week 38 - Bulgarije, Hongarije en Roemenië

Voorbeden: Week 38

Dank voor:
• De lange geschiedenis van het christendom in deze landen.
• Degenen die hun leven geven aan gebed en dienst aan God en hun naasten.
• Voor alle zorg besteed aan plaatsen van aanbidding, op veel manieren
verkondigen zij het evangelie.
• Mensen die zorgen voor wezen, ouderen en anderen die leven zonder middelen
van bestaan.
• Degenen die vrede bewerken tussen de etnische groepen.
• Degenen die vechten tegen het misbruik van vrouwen.
 
Bid voor:
• Een einde aan de corruptie en georganiseerde misdaad, werkloosheid en beperkte levering van voedsel en huisvesting.
• Het milieu, dat nog steeds te lijden heeft van ernstige aantasting, en voor al diegenen die zich moeten bezighouden met de vervuiling van de lucht die zij inademen en het water dat zij drinken.
• Een hernieuwde oecumenische geest onder de kerken.
• Degenen die geconfronteerd worden met discriminatie, haat en geweld op basis van hun etnische afstamming en godsdienst.
• De totstandbrenging van stabiele economische en politieke systemen die deelname van alle volken in deze landen mogelijk maken.
• Genezing voor hen die hebben gezucht onder marxistische regimes.

Wereldwijd verbonden: Week 38

Weeshuis Roemenië

 

Bulgarije, Hongarije en Roemenië
 
Verzamel ons Heer, en verstrooi ons,
doe met ons wat U recht acht.
Maar bouw ons allen op tot één kerk:
een kerk met open deuren en grote ramen;
een kerk die de wereld serieus neemt.
Bela Vassaday, Hongarije
 
In Bulgarije heeft de Orthodoxe Kerk zwaar geleden onder de druk van de staat. Tussen 1940 en 1960 werden bezittingen van de kerk onteigend, priesters gevangen gezet, bisschoppen monddood gemaakt, kerkelijke organisaties ontbonden en christelijk onderwijs verboden. De kerk bood weinig weerstand aan de overheid totdat in de jaren zeventig enkele priesters hun stem durfden te verheffen tegen de lafhartige houding van hun eigen kerkleiders.
Tien kansarme gezinnen in het zuidwesten van Bulgarije hebben sinds kort elke dag verse eieren en melk. In de plaats Krupnik, waar de werkloosheid erg hoog is, is dankzij Nederlandse sponsors een boerderij opgezet, waar geiten en kippen worden verzorgd. De gezinnen zorgen samen voor de dieren; er wordt hooi verzameld voor de winter, de geiten worden gemolken en de eieren worden geraapt. De ouders zien dat hun inspanning niet voor niets is en dat zijzelf iets kunnen bijdragen aan voedsel voor hun gezinnen; zo groeien mensen in het nemen van verantwoordelijkheid. (Bron: ZoG).
Toen de communisten na 1945 in Hongarije de macht grepen, draaide kardinaal Mindszenty niet met de nieuwe wind mee en evenmin in de 25 jaar daarna. Vanaf de opstand tot aan zijn dood in 1974 verkoos hij asiel en ballingschap boven een compromis. De Nederlandse kerken onderhouden hechte banden met de Hongaarse kerken.
Roemenië vormde zich pas in de negentiende eeuw toen verschillende kleine landjes samengingen en zich samen verzetten tegen de Turkse overheersing. In 1877 ontstond er zo een onafhankelijk Roemenië.
In 1989 brak de revolutie uit en kwam er een gewelddadig einde aan het bewind van Ceaucescu. De aanzet werd vooral gegeven door de dominee (later bisschop) Tökes, die in 1988 onder censuur werd gesteld omdat hij stelling nam tegen het afbreken van dorpen op het platteland.Veel Roemeense ouders die te arm zijn om zelf voor hun kinderen te zorgen, brengen hun kinderen naar één van de vele kindertehuizen die Roemenië ‘rijk’ is.
Sinds 1990 mag er in Roemenië weer godsdienstonderwijs worden gegeven op de scholen, terwijl kerken de mogelijkheid krijgen hun eigen leerplan op te stellen. Ook zijn er nieuwe oecumenische ontwikkelingen op gang gekomen.
In deze landen maakt de slechte economie het leven heel moeilijk. Kerken en hulporganisaties, zoals Zending over Grenzen werken echter hard aan de wederopbouw. Danken wij daarvoor en laten we gedenken met woorden uit Roemenië:

Levende God, die vrouwen uitzond om de verrijzenis te proclameren
aan bange zich verbergende discipelen – kom en sterk ons in elke
schrikaanjagende en vastgelopen situatie in ons leven en in onze wereld.
Levende God, verrezen Zoon, kom en maak ons uw levende kerk -
uw verrezen kerk – uw Paaskerk, vandaag en alle dagen.
 
Elie Wiesel
De Hongaars-Joodse schrijver Elie Wiesel werd geboren in Sighet (nu: Sighetu Marmației), als zoon van Sjlomo en Sara, orthodoxe joden van Hongaarse afkomst die een kruidenierszaak hadden. Elie had drie zussen, Bea, Hilda en Tzipora. Sighet werd een gedeelte van Hongarije in 1940, en in 1944 deporteerden de nazi's de Hongaarse joden naar Auschwitz-Birkenau. Zijn moeder en Tzipora, de jongste zus, werden er vermoord; hij en zijn vader werden naar het aangrenzende werkkamp in Auschwitz gestuurd. In januari 1945, werden vader en zoon gedwongen te marcheren naar Buchenwald, waar Elies vader overleed.
Na de Tweede Wereldoorlog belandde hij in een Frans weeshuis. In 1948 begon Wiesel een studie aan de Sorbonne, waarna hij een baan vond bij de Franse krant L'arche als journalist en in contact raakte met de Franse schrijver François Mauriac, die hem uiteindelijk kon overtuigen zijn Holocaustervaringen op te schrijven. Dat leverde zijn eerste roman, in het Jiddisch, 'Un di velt hot geshvign' (En de wereld zweeg) op, die in 1956 in Buenos Aires verscheen. Hij ontving de Nobelprijs voor de Vrede in 1986.

Het tegengestelde van liefde is niet haat. Het tegengestelde van hoop is niet vertwijfeling. Het tegengestelde van geestelijke gezondheid en van gezond mensenverstand is niet waanzin. Het tegengestelde van herinnering heet niet vergeten. Maar het is niets anders dan ieder keer de onverschilligheid. (Elie Wiesel)

 

Hongarije laat weten: EU, we willen je vluchtelingen niet... (sept.2015, foto: Spitsnieuws)
 
 
Vluchtelingen in Hongarije mogen Oostenrijk en Duitsland in. Bondskanselier Angela Merkel volhardt in gastvrijheid. In het weekend van 5 september 2015 kwamen zo'n 20.000 vluchtelingen uit Hongarije via Oostenrijk naar Duitsland. De regering gaat ervan uit dat de stroom aanhoudt. Bondskanselier Merkel benadrukte dat vluchtelingen op bescherming kunnen rekenen, maar dat zij die geen kans op asiel hebben snel terug moeten keren naar hun land. (september 2015, foto: AFP)
 

Liebestraum, Franz Liszt, Cellist Seeli Tovio en haar broer pianist Kal le Tovio, Festival Servais 2007

 
Franz Liszt: Lieb solange du lieben kannst...hij werd geboren in Hongarije op 22 oktober 1811 en overleed op 31 juli 1886; hij was componist, pianist, pedagoog, dirigent en priester.
 
 
 

Vredesweek

21 september - Internationale dag van de Vrede

De Vredesweek is een week van bezinning en actie die jaarlijks in de week van 21 september, de door de Verenigde Naties uitgeroepen Internationale Dag van de Vrede valt.

Kyrie-gebed voor Vredeszondag: (Pax Vieren, Joost Jansen o.praem.)
God, wij willen een stem geven aan hen die roepen om uw nabijheid:
Hoor de schreeuw van mensen die de dood in de ogen zien
en blijven kiezen voor het leven...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
(De barmhartigheid van de Heer zal ik eeuwig prijzen)
Luister naar de woordeloze klacht van hen die monddood zijn gemaakt
en toch mens blijven, met uw glans bekleed...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Verhoor het smeken van uw volk met zoveel gaven begiftigd
en verlangend naar vrede...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Schenk aandacht aan de machtigen in onze wereld en vervul hen
met mededogen voor de kwetsbaren...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Wees de profeten van onze dagen nabij en sterk hen in hun
niet aflatende roep om recht en erbarmen...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Vervul het verlangen naar uw liefdevolle nabijheid en
wek mensen tot daadwerkelijke hulp...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
(Voor melodie: zie hieronder)

Misericordias Domini - Taizé

Voor de tekst van het Kyriegebed: zie hierboven.

Gebed voor de Vredesweek:
Heer, onze  God,
Omdat angst grenzen schept en machteloos maakt,
omdat wij soms verstijfd zijn van angst en tot niets meer in staat,
bidden wij U voor onszelf – voor onze gemeente:
dat wij de kracht mogen vinden om de angst die wij allen
diep in ons meedragen te overwinnen.
Angst voor oorlog en bewapening, angst voor ontwapening,
voor onheil en dodelijke ziekten,
voor wanverhoudingen en onderlinge twist.
Angst voor alles wat vreemd is en onbekend,
angst voor de ander verweg en dichtbij,
de ander die onze bondgenoot zou moeten zijn.
Wij bidden U:
schenk ons uw Geest die ons helpen kan
deze muur van gedachten en gevoelens te doorbreken.
Die onze angst kan veranderen in vertrouwen.
Die ons leert geloven in de komst van uw Rijk.
Trouwe Vader, soms onderkennen wij onze angst niet;
denken we ons te wapenen met de woorden van uw wet
en sluiten we uw liefde buiten omdat die ons kwetsbaar maakt.
Wij bidden U:
help ons de muren van zelfvoldane eigenmachtigheid omver te halen.
Open onze oren opdat wij uw roep mogen horen
en uw liefde en almacht ontdekken
in alles wat ons te zwak en te onbetekenend schijnt.
Doe ons door uw Geest uw vertroostende nabijheid ervaren
in kleine dingen die niemand ziet.
In de lach van een kind, door zomaar een ontmoeting;
in het ruisen van de bomen en de zee,
de warmte van de zon, de geur van bloemen,
een vergeten melodie die we plotseling herkennen,
oude woorden die we ons herinneren en
die aan wijsheid en kracht niets hebben ingeboet.
Wij bidden U:
zend ons uw licht en uw waarheid,
dat die ons leiden mogen... (Ps.43:3a). Amen.
(AnnaW, '87/'88)

Huis van Gebed voor alle volken
En de vreemdeling die zich met de Heer heeft verbonden om Hem te dienen
en zijn naam lief te hebben, om dienaar van de Heer te zijn -
ieder die de sabbat in acht neemt en niet ontwijdt
ieder die zich vasthoudt aan mijn verbond - hem breng ik naar mijn heilige berg.
hem schenk ik vreugde in mijn 'Huis van gebed'.
zijn offers zijn welkom op mijn altaar.
Mijn tempel zal heten: 'Huis van gebed voor alle volken'
(Jesaja 57:6 en 7)

Diep in mijn hart berg ik uw heilig woord,
Opdat geen zonde daar kan binnendringen.
Geprezen zijt Gij Heer aan ieder oord.
Leid mij in 't licht van uw verordeningen.
Dan zal ik zo dat iedereen het hoort
het hoge recht van uw verbond bezingen (Psalm 119:5)

21 september is de 
Internationale dag van de Vrede.
De Verenigde Naties riepen
de dag uit in 1981 en zij roepen op
één minuut stilte in acht te nemen
om twaalf uur 's middags.