Week 39: 24-30 september 2023

29 september: St Michaelsfeest

Regio: Belarus, Moldavië, Rusland en Oekraïne

 

Kerkelijk jaar - 17e zondag na Pinksteren

En leid ons niet in verzoeking… - Oefen jezelf in een godsdienstig leven, omdat het beloften inhoudt voor nu en voor de toekomst.
(1 Timotheüs 4:8)
Omdat u trouw bent gebleven aan mijn gebod om stand te houden, zal Ik u ook trouw zijn wanneer binnenkort de tijd van beproeving aanbreekt, als heel de aarde en de mensen die er leven op de proef worden gesteld. (Openbaring 3:10)
 
17e zondag na Pinksteren
Ontferm U over mij, Heer, heel de dag al
roep ik tot U; verheug het hart van wie U dient.
(Psalm 86)
 
Zondagsgebed:
Gij die richting geeft aan onze gedachten en
verlangens, wek op in ons hart liefde voor wat
Gij ons vraagt en verlangen naar wat Gij wilt geven,
dan zullen wij ervaren temidden van alles wat
onzeker maakt dat er een onuitputtelijke bron is
waaruit wij vreugde kunnen scheppen.
Houd ons bijeen, God, mensen die elkaar niet
hebben uitgezocht, maar die elkaar gevonden hebben
omdat wij allen gezocht zijn door U; geef dat wij
elkaar verrijken door onze armoede te bekennen
en uw grote genade aan te prijzen. (ds.W.R.v.d.Zee)


In wereldwijde verbondenheid gedenken wij: Week 39 - Belarus, Moldavië, Rusland en Oekraïne

Voorbeden: Week 39


Dank voor:
• Priesters, predikanten en leken die hun leven hebben gegeven in de jaren van het
communisme.
• De lange geschiedenis van het christendom in deze landen.
• De christenen die het belang van de dialoog inzien met christenen uit verschillende kerken.
• Koren die Gods lof zingen.
• Zij die de gemeenschap van de gelovigen verkondigen.
• Degenen die aan democratie en openheid in de regering werken.


Bid voor:
• Begeleiding, als deze naties opnieuw politieke en economische structuren willen
samenstellen.
• Compassie en integriteit voor alle volkeren in deze landen met zulke uiteenlopende
etnische geschiedenissen.
• Degenen die lijden aan alcoholisme, HIV en AIDS, tuberculose en andere levensbedreigende ziekten.
• De grote aantallen mensen die nu in armoede leven en/of werkloos zijn.
• Revitalisatie van de kerken na decennia van officiëel atheïsme.
• Degenen die in Belarus (Wit-Rusland) en Oekraïne last hebben van de aanhoudende gevolgen van de nucléaire ramp in Tsjernobyl in 1986
• Degenen die voor democratie en nauwkeurigheid in de media strijden.
• Een einde aan de oorlog in Oekraïne en voor alle nabestaanden van de vliegramp op 17 juli 2014 met de MH 17 van Malaysia Airlines.

Week 39: – Wereldwijd Gedenken

Vliegtuigvogel vergeet je rampzalige nummer, verwaas de beelden die wij zien, verwolk ons weten heel je wezen, spreid opnieuw je vleugels, ontstijg ons hier en nu en troost… (foto en tekst: Heleen Janssens)
Belarus, Moldavië, Rusland en Oekraïne
 
Een totalitaire staat zou nooit zijn almachtige
positie kunnen bereiken  als de meerderheid
van de mensen er niet de voorkeur aan had
gegeven de verantwoordelijkheid voor de
meeste problemen van het leven over te laten
aan iemand anders.
(C.G. Jung, in “Jung, zijn leven en zijn werk”,
Barbara Hannah, blz. 73/74)
 
En de derde engel blies de bazuin en er viel een
grote ster, brandend als een fakkel uit de hemel,
en zij viel op het derde deel der rivieren en
op de bronnen der wateren.
En de naam van de ster wordt genoemd alsem.
En het derde deel der wateren werd alsem,
en vele van de mensen stierven van het water
omdat het bitter was geworden
(Openbaring van Johannes 8:10-11)
Gedenkplaats in Horostovo - Belarus (Foto: Janny Bolhuis, 1995)

Gebed ter gedachtenis aan de slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne op 17-7-2014 en alle anderen…
Gezegend zijt Gij om het levend woord van Mozes en de Profeten, waaraan Gij ons deel hebt gegeven door Jezus uw dienstknecht.
Hem noemende gedenken wij:
al uw gemartelde, vermiste, weggegooide mensen.
Voor uw aangezicht gedenken wij de namelozen die zijn afgeslacht in oorlog na oorlog.
Voor uw aangezicht gedenken wij degenen die in Belarus en Oekraïne nog steeds lijden onder de gevolgen van de nucleaire ramp in Tsjernobyl en voor de slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne op 17-7-2014.
Voor hun families en vrienden en alle nabestaanden...
(Naar een “Tafelgebed” van H. Oosterhuis, Verz. Liedboek, blz.638)

In Belarus, Rusland en Oekraïne is de Oosters-Orthodoxe Kerk verreweg de grootste. Na meer dan 70 jaar atheïsme heeft deze kerk tientallen miljoenen aanhangers.
In Moldavië werd na het uiteenvallen van de Sovjet Unie door de Wereldraad het Moldovan Partnership Programma opgericht, waarin alle kerken in het land werden uitgenodigd mee te doen; de twee Orthodoxe kerken, de Katholieke kerk, de Lutherse kerk en de Baptisten traden tot het platform toe. Na een aantal jaren koos het de naam Moldovan Christian Aid (MCA). De Wereldraad van Kerken en ook andere kerken bleven MCA steunen. Het initiatief bracht de twee grootste kerken (Roemeens Orthodoxe Kerk en de Russisch Orthodoxe Kerk) bijeen.
De oudste synagoge van Moskou-Rusland, niet ver van het Kremlin, werd gesticht in 1887. Tot die tijd mochten Joden zich niet in Moskou vestigen. Door allerlei tegenwerking duurde het tot 1906 voor hij ingewijd kon worden. Daarna is de synagoge altijd in gebruik gebleven en was hij altijd open, ook tijdens de Sovjet periode. In het begin van de 21e eeuw is hij uitvoerig gerestaureerd, zodat in 2006 het eeuwfeest groots gevierd kon worden.
Lange tijd is er in Rusland actie gevoerd tegen dwangarbeid als straf. Veel dissidenten hebben in een strafkamp vastgezeten. Prostituees, inbrekers en dissidenten werden na hun gevangenschap vaak verbannen. In 1986 verleende Gorbatsjov politieke gevangenen algehele amnestie. In februari 1994 besloot het Russische parlement verbanning en dwangarbeid uit het strafsysteem te halen, zodat ruim duizend ballingen hun vrijheid zouden herkrijgen en er een einde zou komen aan de beruchte goelags.

Vergeten leidt tot ballingschap -​​​​ gedenken is het geheim van verlossing.
(Baäl Shem Tov)
(De Baal Shem Tov is een orthodoxe en mystieke rabbi die omstreeks 1700 werd geboren in de Oekraïne. Hij is de oprichter van het chassidisme, een joodse orthodoxe stroming die nadruk legt op gebed, de liefde voor God en de liefde voor medemensen)

De naam Tsjernobyl betekent: alsem – een bittere plant. Deze stad in  Oekraïne werd over de hele wereld bekend door het ongeluk met de kerncentrale in 1986. Tsjernobyl werd een spookstad – voor duizenden families een regelrechte persoonlijke tragedie: er vielen talloze doden en gewonden, voedsel was oneetbaar, het drinkwater besmet, en door de snelle evacuaties werden gezinnen en gemeenschappen uit elkaar gerukt.
"Deze ernstigste nucleaire ramp in de geschiedenis voltrok zich op 26 april 1986. Bij een test met reactor 4 in de kerncentrale werd een bedieningsfout gemaakt. Twee medewerkers namen daarop een aantal fatale beslissingen die resulteerden in een brand en een enorme explosie. Daarbij kwam negen ton radioactief materiaal in de lucht. Er kwamen 31 mensen om het leven, maar het aantal slachtoffers van de vrijgekomen straling was vele malen hoger. Tienduizenden mensen raakten ernstig ziek: schildklierproblemen en verschillende kankervormen kwamen veel voor. Over het totale aantal Tsjernobyl-doden is nog onduidelijkheid. Schattingen variëren van 4.000 tot 60.000". (NU.nl-26 april 2016).

Nu is het oorlog in Oekraïne. Door de strijd in het oosten van Oekraïne zijn 34.000 mensen weggevlucht. Enkele van hen zijn teruggekeerd naar hun families in Rivne of Samy waar Zending over Grenzen helpt. De lokale coördinatoren gaven hen voedsel, kleding en hygiëne-artikelen. Aan de oever van de Kalmoes komen iedere avond leden van verschillende geloofsrichtingen bij elkaar om te bidden om vrede en eenheid in Oekraïne. (Trouw, 14 juli 2014). Tijdens de oorlog in Oekraïne zijn tot nu toe ten minste 220 Russische soldaten gesneuveld. Die conclusie trekt een onderzoeksrapport dat is gebaseerd op het werk van de vermoorde oppositieleider Boris Nemtsov. Het is voor het eerst dat er op basis van onderzoek een schatting wordt gemaakt van het totale aantal Russische militairen dat tot nu toe is omgekomen in Oekraïne. Het Kremlin ontkent nog steeds dat Rusland betrokken is bij het conflict. (NRC 12 mei 2015).
Meer dan 580.000 kinderen hebben te lijden onder het conflict in Oekraïne. Dat zegt hulporganisatie Unicef. Een derde van die groep, zo'n 200.000 kinderen, heeft psychische hulp nodig. De organisatie roept alle partijen in het conflict daarom op een veilige doorgang van humanitaire hulp te garanderen. 19 februari 2016, (Bron: Belga)

Nabestaanden eren hun geliefden...

Op 17 juli 2014 vond een afschuwelijke ramp plaats in Oekraïne waar vlucht MH17 van Malaysia Airlines op weg van Amsterdam naar Kuala Lumpur neerstortte. Alle 298 mensen aan boord van het vliegtuig kwamen om, onder wie 196 Nederlanders.
Den Haag, ANP 24 augustus 2014
(...) Bij de vliegramp op 17 juli 2014 kwamen 298 mensen om het leven toen het vliegtuig waar ze in zaten boven Oost-Oekraïne uit de lucht werd geschoten. Onder hen waren 196 Nederlanders. Daarnaast zaten er mensen aan boord uit Maleisië, Australië, Indonesië, Verenigd Koninkrijk, België, Duitsland, Filipijnen, Canada en Nieuw-Zeeland.
278 slachtoffers van de ramp met vlucht MH17 in Oekraïne zijn geïdentificeerd, waarvan 180 Nederlanders. De identificatie van twintig slachtoffers laat nog op zich wachten. (Ministerie van Veiligheid en Justitie, 8 september 2015)
We bidden met woorden uit een gebed van Filaret, Metropoliet van Moskou (1553-1633):

Heer, wij weten niet wat wij moeten bidden,
U alleen weet wat wij werkelijk nodig hebben.
Uw liefde is veel groter dan wij ons kunnen voorstellen.
Help ons te onderkennen wat in uw ogen goed voor ons is.

 

River - Flows in you - Yiruma - Herdenking vliegramp Oekraïne op 17 juli 2017

Ga met God en Hij zal met je zijn LB 416, (MH 17 herdenkingsdienst)

1. Ga met God en Hij zal met je zijn, jou nabij op al je wegen, met zijn raad en troost en zegen. Ga met God en Hij zal met je zijn. 2. Ga met God en Hij zal met je zijn: bij gevaar, in bange tijden, over jou zijn vleugels spreiden. Ga met God en Hij zal met je zijn. 3. Ga met God en Hij zal met je zijn: in zijn liefde je bewaren, in de dood je leven sparen. Ga met God en Hij zal met je zijn. 4. Ga met God en Hij zal met je zijn, tot wij weer elkaar ontmoeten, in zijn Naam elkaar begroeten. Ga met God en Hij zal met je zijn.


29 september: St. Michaëlsfeest en Oogstfeest

Michaëlsfeest - Oogstfeest op Mont Morêt (Foto: Krista Delaunoy-v.d.Wilt

Dag van Michaël en alle Engelen

Michaël is de vorst der engelen; daarom is deze dag bedoeld als feestdag voor alle engelen.
In feite gaat het echter om de overwinning van Christus, die door Michaël wordt verbeeld.
(Dagboek bij het Onze Vader, in het spoor van Luther, uitg. Boekencentrum)

Het Michaëlsfeest – een oogstfeest
Al in het jaar 813 besloten de kerkvaders op het Concilie van Mainz (Duitsland) dat 29 september voortaan de feestdag zou worden voor de heilige aartsengel Michaël.
Voor die datum werd gekozen, omdat er op die dag een basiliek in Rome werd gewijd aan de aartsengel Michaël. De kerk werd gebouwd op de plaats waar Michaël enkele maanden tevoren was verschenen. Al snel werd 29 september,  Michaëlsdag, een oogstfeest: men dankte op die dag Sint Michaël voor de goede oogst, die het mogelijk maakt om de koude wintermaanden, waarin de aarde met sneeuw is bedekt, te doorstaan.
De Almanak van de Wereldfeesten vertelt het zo:
Men dankt Sint Michaël voor de goede oogst zodat men de dorre en doodse wintermaanden door kan komen. Speciaal op dit feest wordt het Michaëlsbrood gebakken. Tevens is het een feest dat oproept tot innerlijke moed waarbij men gevaren zoals  eenzaamheid bestrijden moet. En eenzaamheid is een van de verleidingen die in de winterperiode toe kunnen slaan.

Michaël en de draak
De overgangstijd waarin wij leven vereist geestelijke moed van ons. De moed namelijk om het in het donker van deze (herfst)tijd uit te houden, ons vertrouwen te bewaren en onze gevoeligheid te beschermen, juist ook in een tijd die ons op alle mogelijke manieren wil verharden en onverschillig wil maken. Vandaar dat er op het Michaëlsfeest ook wordt stilgestaan bij de strijd die de grote en geduchte aartsengel Michaël voerde met de draak, een strijd die door Michaël gewonnen werd.
Daarom zijn er zoveel afbeeldingen van hem, waarbij hij met zijn voeten de draak in bedwang houdt.

Michaël en de draak van de angst
Het feest dat aan Michaël wordt gewijd, is niet alleen een feest van geestelijke moed, maar ook van inzicht. Want Michaël, de aartsengel die de draak heeft bestreden en overwonnen, is ook de aartsengel van het heldere inzicht. Dat wil zeggen dat Michaël ons helpen wil om de gebeurtenissen die op ons afkomen (in het klein en in het groot) te doorzien, zodat we weten op welke gebieden en op welke manier wij een geestelijke strijd met de draak hebben te voeren.
Maar welke draken komen er in deze tijd eigenlijk op ons af? Allereerst de draak van de angst. Nu pensioenen gekort worden, de economische crisis ieder moment weer kan toeslaan, nu agressie, het korte lontje en bot geweld toenemen en je vooral je fiets en de auto op slot moet doen, omdat deze anders waarschijnlijk worden gestolen, krijgt iedereen te maken met gevoelens van angst. En dus moeten we steeds voorzichtiger worden en opletten. Vanzelfsprekend dat zulke gebeurtenissen naast boosheid ook angst oproepen. En wat zijn de gevolgen van angst? De draak van de angst verhardt ons en maakt ons onverschillig(er). Denk daarbij niet dat wij aan die verharding kunnen ontsnappen: de sfeer van verharding die onze angsten oproepen, ligt als een onzichtbare, maar voelbare deken over de mensheid. Daarom wordt iedereen erdoor geraakt en trekt deze verharding ongemerkt de ziel van iedereen binnen. Michaël wil dat wij ons dat bewust zijn, zodat we er de strijd mee kunnen aangaan en kunnen proberen om dwars tegen de sfeer van verharding in, kwetsbaar, aanraakbaar en gevoelig te blijven. Maar dan wel vanuit een innerlijke geestkracht: de geestkracht van Michaël.  Een geestkracht die regelrecht uit het hart voortkomt, want Michaël is bij uitstek de aartsengel van het hart. Niet voor niets is hij een zonnegeest en als zodanig verbonden met de zon, en dus met liefde en hartenkracht.

Maar onze tijd kent nog meer draken.
Bijvoorbeeld die van de eenzaamheid. Bijna iedereen kent die gevoelens van eenzaamheid wel. Want bijna iedereen kent uit eigen leven wel een periode, waarin hij of zij zich eenzaam of verlaten voelde. Het is dan ook de klacht die het meest geuit wordt:  Ik ben zo alleen.
En dat bijvoorbeeld uit de mond van iemand die veertien hoog in een groot flatgebouw, ergens in een grote stad, te midden van andere mensen leeft. Toch hoeft de innerlijke strijd met/tegen de eenzaamheid niet alleen maar negatief te zijn. Deze kan ons namelijk ook gevoelig maken voor de stille hulp die vanuit andere werelden (en wel vanuit de geestelijke wereld)tot ons komt. Juist als je je zo alleen voelt, kun je gevoelig worden voor de haast onmerkbare en zo stille hulp vanuit de geestelijke wereld! Een dergelijke bewustwording is belangrijk, want Michaël wil ons nu juist gevoelig maken voor die andere, hogere wereld.
(Met dank aan ds. Hans Stolp,
http://www.nieuwetijdskind.com/29-september-het-michaelsfeest/)

Een engel is een gedachte van God en je mag weten,
‘dat Hij goede gedachten koestert over zijn mensenkinderen,
gedachten van vrede en niet van onheil, om hen een
hoopvolle toekomst te geven.’(Profeet Jeremia)
Laat je door de engelen van Kerst vertrouwd maken
met de lichtheid van het bestaan, met de vreugde in het leven.
Laat je door hen zeggen, dat God welbehagen in je vindt.
(Anselm Grün in “Vergeet het beste niet”)

Aartsengel Michaël "Joris (= Michaël) en de draak"

Michaëlsfeest - Oogstfeest op Mont Morêt, Courdemanges, Frankrijk, (Foto: Krista Delaunoy v.d.Wilt)